Những tác hại khôn lường khi da bị tổn thương do ánh nắng mặt trời

Ánh nắng mặt trời thì có gì đáng sợ? Đó là suy nghĩ hời hợt của khá nhiều người khi công việc của họ không tiếp xúc với ánh nắng hàng ngày. Nhưng đối với các bạn phải làm việc dưới cái nắng gay gắt hàng giờ thì chắc rằng họ sẽ nghĩ khác. Có điều họ chỉ thấy “ngán” cái nắng nóng khủng khiếp thôi chứ ít ai hiểu rõ ánh nắng mặt trời tác hại đến làn da và sức khỏe như thế nào.

Những tác hại khôn lường khi da bị tổn thương do ánh nắng mặt trời (ảnh: Internet)

Nhằm giúp các bạn hiểu rõ cái đáng sợ của ánh nắng mặt trời, adiva.com.vn mời các bạn theo dõi bài viết này.

I. NÓ LÀ GÌ?

Mặc dù hầu hết mọi người yêu thích sự ấm áp và ánh sáng của mặt trời, nhưng việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời quá nhiều có thể gây hại đáng kể cho làn da của con người. Sức nóng của mặt trời làm khô các vùng da không được bảo vệ và làm cạn kiệt nguồn cung cấp dầu bôi trơn tự nhiên của da. Ngoài ra, bức xạ tia cực tím (UV) của mặt trời có thể gây bỏng rát và thay đổi lâu dài cấu trúc của da.

Các loại tác hại phổ biến nhất của ánh nắng mặt trời đối với da là:

Da khô – Da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời có thể mất dần độ ẩm và lượng dầu cần thiết, khiến da khô, bong tróc và sớm có nếp nhăn, ngay cả ở những người trẻ tuổi.
Cháy nắng – Cháy nắng là tên gọi chung của tình trạng tổn thương da xuất hiện ngay sau khi da tiếp xúc với bức xạ tia cực tím. Cháy nắng nhẹ chỉ gây đỏ da đau đớn, nhưng những trường hợp nặng hơn có thể tạo ra các vết sưng nhỏ chứa đầy chất lỏng (mụn nước) hoặc mụn giộp lớn hơn.
Dày sừng ánh sáng (dày sừng quang hóa) – Đây là một vết sưng nhỏ có cảm giác giống như giấy nhám hoặc một mảng nhỏ có vảy trên da bị tổn thương do ánh nắng mặt trời có màu hồng, đỏ, vàng hoặc nâu. Không giống như các vết sạm nắng hoặc cháy nắng, dày sừng ánh sáng thường không biến mất trừ khi nó được đông lạnh, điều trị bằng hóa chất hoặc được bác sĩ loại bỏ. Dày sừng ánh sáng phát triển ở những vùng da tiếp xúc nhiều lần hoặc lâu dài với tia UV của ánh nắng mặt trời và đó là dấu hiệu cảnh báo tăng nguy cơ ung thư da. Khoảng 10% đến 15% dày sừng ánh sáng cuối cùng chuyển thành ung thư tế bào vảy của da.
Những thay đổi lâu dài trong Collagen của da (một loại protein cấu trúc) – Những thay đổi này bao gồm hiện tượng photoaging (da bị lão hóa sớm do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời) và ban xuất huyết actinic (chảy máu từ các mạch máu mỏng manh bên dưới bề mặt da). Trong quá trình photoaging, da phát triển các nếp nhăn và đường mảnh do sự thay đổi Collagen của một lớp sâu của da được gọi là trung bì. Trong ban xuất huyết actinic (Actinic purpura), bức xạ UV làm hỏng cấu trúc Collagen hỗ trợ các thành mạch máu nhỏ của da. Đặc biệt ở những người lớn tuổi, sự phá hủy Collagen này khiến các mạch máu trở nên mỏng manh hơn và dễ bị vỡ hơn sau một tác động nhẹ.

Trong suốt cuộc đời, các đợt cháy nắng lặp đi lặp lại và tiếp xúc với ánh nắng mặt trời không được bảo vệ có thể làm tăng nguy cơ ung thư hắc tố ác tính và các dạng ung thư da khác của một người. Theo quy luật, nếu bạn có làn da trắng và đôi mắt sáng, bạn sẽ có nhiều nguy cơ bị tổn thương da do ánh nắng mặt trời và ung thư da. Điều này là do da của bạn chứa ít hắc sắc tố gọi là Melanin, giúp bảo vệ da khỏi tác động của bức xạ UV.

II. CÁC TRIỆU CHỨNG

Da bị tổn thương do ánh nắng mặt trời có các triệu chứng sau:

Da khô – Da khô, bong tróc và hơi nhăn nheo hơn so với da ở các bộ phận khác trên cơ thể không tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Da khô cũng là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây ngứa.
Cháy nắng – Cháy nắng nhẹ gây đau và mẩn đỏ trên vùng da tiếp xúc với ánh nắng. Trong hầu hết các trường hợp, có những đường ranh giới rõ ràng giữa vùng da đã được bảo vệ khỏi ánh nắng mặt trời bằng tay áo sơ mi, quần đùi, đồ tắm hoặc quần áo khác. Các trường hợp cháy nắng nghiêm trọng hơn tạo ra mụn nước rất đau, đôi khi kèm theo buồn nôn và chóng mặt.
Dày sừng ánh sáng – Dày sừng ánh sáng xuất hiện dưới dạng một vết sưng nhỏ giống như giấy nhám hoặc một mảng da có vảy (bong tróc) dai dẳng có thể có bề mặt lởm chởm hoặc thậm chí sắc nhọn và có màu hồng, vàng, đỏ hoặc nâu. Lúc đầu, dày sừng ánh sáng có thể có kích thước bằng một chiếc mụn nhọt. Hiếm khi, dày sừng ánh sáng có thể ngứa hoặc hơi đau.
Thay đổi lâu dài trong Collagen của da – Các triệu chứng của thay đổi Collagen bao gồm các đường mảnh nhỏ, nếp nhăn sâu hơn, kết cấu da dày hơn và dễ bị bầm tím trên các vùng tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, đặc biệt là mu bàn tay và cẳng tay.

III. CHẨN ĐOÁN

Trong hầu hết các trường hợp, bác sĩ có thể xác nhận rằng bạn có làn da bị tổn thương do ánh nắng mặt trời chỉ bằng cách kiểm tra vùng da đó. Thông thường, sinh thiết được thực hiện để loại trừ ung thư da trong một mảng dày sừng ánh sáng (quang hóa). Trong sinh thiết, một mảnh da nhỏ được lấy ra và kiểm tra trong phòng thí nghiệm.

IV. THỜI GIAN DỰ KIẾN

Vết đỏ do cháy nắng gây đau rát sẽ mờ dần trong vòng vài ngày, với điều kiện là bạn không để vùng da bị thương của mình tiếp xúc với ánh nắng mặt trời mà không sử dụng kem chống nắng vật lý hoặc kem chống nắng hóa học. Một số tổn thương do ánh nắng mặt trời là vĩnh viễn, mặc dù các loại thuốc kê đơn, biện pháp khắc phục không kê đơn và phương pháp điều trị tái tạo bề mặt da có thể cải thiện vẻ ngoài của da.

V. PHÒNG NGỪA

Bạn có thể giúp ngăn ngừa da bị tổn thương do ánh nắng mặt trời bằng cách thực hiện các bước sau:

Bôi kem chống nắng trước khi bạn ra ngoài trời. Chọn kem chống nắng chống nước có chỉ số chống nắng (SPF) từ 30 trở lên, với phổ bảo vệ rộng chống lại cả tia UV-A và UV-B. Nhớ thoa lại thường xuyên để tránh đổ mồ hôi hoặc làm trôi lớp kem chống nắng.

Ngăn ngừa da bị tổn thương bằng cách bôi kem chống nắng trước khi bạn ra ngoài trời (ảnh: Internet)

Sử dụng kem chống nắng trên môi của bạn. Chọn sản phẩm có công thức đặc biệt dành cho môi, có chỉ số chống nắng từ 20 trở lên.
Hạn chế thời gian ở ngoài trời khi mặt trời ở đỉnh điểm (từ khoảng 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều).
Đeo kính râm có khả năng chống tia UV.
Mặc quần dài, áo sơ mi dài tay và đội mũ rộng vành.
Hãy lưu ý rằng một số loại thuốc và sản phẩm chăm sóc da có thể làm tăng nguy cơ da bị tổn thương do tia UV. Chúng bao gồm một số loại thuốc kháng sinh, cũng như một số loại thuốc kê đơn được sử dụng để điều trị bệnh tâm thần, huyết áp cao, suy tim, mụn trứng cá và dị ứng. Nếu bạn đang dùng thuốc theo toa và bạn thường dành nhiều thời gian ở ngoài trời, hãy xin ý kiến của bác sĩ da liễu xem bạn có nên thực hiện bất kỳ biện pháp phòng ngừa đặc biệt nào để tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời hay không. Ngoài ra, hãy lưu ý rằng một số sản phẩm chăm sóc da không kê đơn có chứa Alpha-Hydroxy Acid có thể khiến da bạn dễ bị tổn thương do ánh nắng mặt trời.

Để giúp phát hiện dày sừng ánh sáng (quang hóa) và các bất thường khác trên da trong giai đoạn sớm nhất, hãy kiểm tra toàn bộ bề mặt da của bạn kỹ lưỡng sau mỗi một đến hai tháng. Kiểm tra các mảng da đổi màu hoặc có vảy, nốt ruồi, nốt sần nhỏ, vết loét và các bất thường về da khác trên tất cả các bộ phận của cơ thể, bao gồm cả da đầu và bộ phận sinh dục. Sử dụng gương để kiểm tra những vùng khó nhìn hơn ở lưng, vai, cánh tay trên, mông và lòng bàn chân của bạn. Những người có nhiều dày sừng ánh sáng nên được bác sĩ kiểm tra da ít nhất hai lần một năm.

VI. SỰ CHỮA TRỊ

Loại điều trị phụ thuộc vào dạng tổn thương do ánh nắng mặt trời:

Da khô – Thử sử dụng kem dưỡng ẩm có chứa ít nhất một trong các thành phần sau: Glycerin, Urê, Acid Pyroglutamic, Sorbitol, Acid Lactic, muối lactat hoặc Alpha-Hydroxy Acid. Tránh sử dụng Alpha-Hydroxy Acid hoặc các acid khác trên bất kỳ vùng da nào bị cháy nắng. Tránh bồn tắm nóng hoặc tắm vòi sen nước nóng, vì những điều này có thể làm cho làn da bị tổn thương do ánh nắng mặt trời của bạn trở nên khô hơn. Chỉ rửa bằng nước ấm hoặc nước mát, sử dụng xà phòng không mùi có hàm lượng chất béo cao hoặc chứa Glycerin.
Cháy nắng – Đối với vết cháy nắng đau rát, hãy thử chườm mát (chẳng hạn như khăn ướt, mát) lên vùng da bị thương của bạn hoặc phun nước mát lên vùng da bị thương. Nếu cảm giác khó chịu vẫn tiếp diễn, hãy dùng thuốc giảm đau không kê đơn như Ibuprofen (Advil, Motrin) hoặc Aspirin, miễn là bạn không gặp vấn đề sức khỏe khiến bác sĩ khuyên bạn không nên dùng những loại thuốc này. Bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng viêm mạnh hơn nếu bạn bị cháy nắng trên diện rộng kèm theo vết phồng rộp và đau nhức nghiêm trọng.
Dày sừng ánh sáng (quang hóa) – Loại điều trị nào hiệu quả nhất cho bạn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm số lượng, kích thước và vị trí của dày sừng ánh sáng của bạn. Các tùy chọn bao gồm:
- Fluorouracil tại chỗ – Thuốc chống ung thư 5-fluorouracil (5-FU) được bôi trực tiếp lên da để loại bỏ lớp dày sừng ánh sáng.
- Imiquimod tại chỗ – Phương pháp điều trị tại chỗ này điều chỉnh cơ chế bảo vệ của cơ thể bạn để phản ứng chống lại sự dày sừng ánh sáng.
- Gel natri diclofenac tại chỗ – Loại gel kháng viêm tại chỗ này được dùng hai lần mỗi ngày trong ba tháng để điều trị dày sừng ánh sáng.
- Phương pháp áp lạnh – Lớp sừng quang hóa được đông lạnh bằng nitơ lỏng.
- Lột da hóa học – Một giải pháp hóa học mạnh được sử dụng để loại bỏ lớp da trên cùng, với dự đoán rằng da bình thường sẽ mọc trở lại sau đó.
- Tái tạo bề mặt bằng laser – Phương pháp này hoạt động giống như lột da hóa học để loại bỏ lớp da trên cùng, nhưng nó sử dụng chùm tia laser thay vì dung dịch hóa học.
- Cắt cạo – Bác sĩ cẩn thận cạo bỏ vùng da bất thường. Các mảnh da cũng có thể được sử dụng làm mẫu sinh thiết để kiểm tra ung thư.
- Điều trị quang động (PDT) – Dung dịch nhạy cảm với ánh sáng được hấp thụ bởi lớp sừng quang hóa và sau đó được “kích hoạt” bằng ánh sáng, phá hủy lớp sừng quang hóa.
  Ngoài ra, vì dày sừng ánh sáng là một dấu hiệu cho thấy bạn có nhiều nguy cơ bị ung thư da, bác sĩ sẽ lên lịch tái khám da định kỳ để kiểm tra định kỳ những vùng da bất thường mới
- Photoaging và các thay đổi Collagen khác – Mặc dù không thể đảo ngược tất cả các tác hại của ánh nắng mặt trời trong thời gian dài, bác sĩ có thể cải thiện vẻ ngoài của làn da bạn bằng cách kê đơn Tretinoin (một dẫn xuất của vitamin A) hoặc Alpha- Hydroxy Acid mà bạn có thể thoa trực tiếp lên da. Các lựa chọn khác bao gồm lột da hóa học; phẫu thuật lạnh; tái tạo bề mặt bằng laser hoặc mài mòn da, trong đó lớp da bên ngoài bị chà xát bằng bàn chải hoặc bánh xe quay đặc biệt. Điều này cho phép làn da mới phát triển thay cho lớp da cũ bị tổn thương do ánh nắng mặt trời. Bác sĩ cũng có thể tiêm độc tố Botulinum (Botox) hoặc chất làm đầy như Restylane, Juvederm hoặc Collagen để giảm nếp nhăn tạm thời. Như với bất kỳ điều trị thẩm mỹ nào, hãy hỏi kỹ về rủi ro và lợi ích với bác sĩ da liễu.

VII. KHI NÀO NÊN NHỜ SỰ TRỢ GIÚP CỦA BÁC SĨ

Hãy đến gặp bác sĩ da liễu (bác sĩ chuyên về các vấn đề về da) nếu bạn có bất kỳ vấn đề nào sau đây:

Da khô không phản ứng với các phương pháp điều trị không kê đơn
Gặp trường hợp bỏng nắng phồng rộp nghiêm trọng
Cháy nắng nhẹ hơn trên một phần rất lớn da của bạn, đặc biệt nếu vùng da bị đau khiến bạn khó ngủ hoặc khó mặc quần áo
Một mảng hoặc nốt có vảy dai dẳng ở bất cứ đâu trên da của bạn hoặc vết loét da không lành
Chảy máu bất thường dưới da hoặc da rất dễ bị bầm tím
Bất kỳ thay đổi nào về nốt ruồi

VIII. TIÊN LƯỢNG

Tác hại của ánh nắng mặt trời có thể dẫn đến lo ngại về thẩm mỹ vĩnh viễn. Một số phương pháp điều trị dày sừng ánh sáng có thể để lại một vùng da nhợt nhạt (giảm sắc tố) trên bề mặt da. Quan trọng hơn ngoại hình là tác hại lâu dài của ánh nắng mặt trời đối với khả năng phát triển ung thư da của bạn. Bạn càng tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời mà không được bảo vệ trong suốt cuộc đời thì nguy cơ ung thư da của bạn càng cao, đặc biệt nếu bạn có nước da sáng.

Thế đấy, giờ thì bạn đã thấy những tác hại khôn lường khi da bị tổn thương do ánh nắng mặt trời rồi phải không. Nếu theo dõi adiva.com.vn, chắc các bạn sẽ biết tác hại của ánh nắng mặt trời 95% là do tia UVA hay nói một cách nôm na là nắng làm hư tổn cấu trúc da, phá hủy sợi Collagen. Và muốn bảo vệ làn da của mình, các bạn phải chọn một loại Collagen với 100% Collagen thủy phân siêu hấp thu cùng các hoạt chất, công thức tối ưu giúp phục hồi các tổn thương từ sâu bên trong da.

Và đó chính là “Nước uống làm đẹp ADIVA” – chọn lựa được hàng triệu phụ nữ Việt Nam tin dùng.

Đáp ứng nhu cầu làm đẹp từ bên trong của các bạn, hiện nay trên thị trường có rất nhiều sản phẩm chứa Collagen được quảng cáo là thần dược ngăn ngừa sự xuất hiện của các dấu hiệu lão hóa. Nhưng có phải hễ uống thực phẩm bổ sung Collagen là chúng ta sẽ có làn da hoàn hảo, căng mịn không? Không! Đừng nghĩ đơn giản như thế các bạn nhé.

Muốn chọn loại thực phẩm bổ sung Collagen có chất lượng, các bạn cần phải biết Collagen trong thực phẩm đó có phải là Collagen thủy phân siêu hấp thu không, thực phẩm đó có chứa bộ ba quyền lực là “Collagen thủy phân – Coenzyme Q-10 và Acid Hyaluronic (HA)” hay không. Trong công thức của sản phẩm có các vitamin và khoáng chất quan trọng, chẳng hạn như vitamin A, E, C… không. Một lưu ý nữa mà các bạn cũng cần quan tâm là tìm hiểu xem Collagen đó là nguyên liệu nhập của nước nào, đã qua kiểm nghiệm lâm sàng hay chưa, đặc biệt sản phẩm đó có được Bộ Y tế cấp phép lưu hành rộng rãi không.

Các bạn muốn biết thực phẩm chức năng nào có đầy đủ các yếu tố vừa kể không? Vâng, chúng tôi muốn nói đến “Nước uống làm đẹp ADIVA”. Để biết thêm các tính năng ưu việt của ADIVA, đừng ngần ngại, hãy gọi cho chúng tôi theo số 1900 555 552, các bạn sẽ được giải đáp tường tận về sản phẩm mà các bạn quan tâm.

Nguồn tham khảo: Sun-Damaged Skin (theo health.harvard.edu)