8 lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên của Squalene: Squalene là một chất tự nhiên được tìm thấy phổ biến nhất trong dầu ô liu. Nó được ca ngợi vì tác dụng chống ung thư và bảo vệ da. Tuy nhiên, squalene cũng có thể có lợi đối với bệnh Parkinson, giảm mức Cholesterol và hoạt động như một chất chống oxy hóa. Cùng tìm hiểu thêm về lợi ích sức khỏe từ Squalene các bạn nhé.
8 lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên của Squalene
Squalene là gì?
Squalene là một phân tử được sản xuất bởi con người, động vật và thực vật. Nó là tiền chất của Cholesterol và tất cả các hormone Steroid.
Nó có cấu trúc liên quan đến một số hợp chất có lợi được tìm thấy trong các loại cây khác, bao gồm nhân sâm, bí ngô, hương thảo và cỏ xạ hương (Triterpenoids).
Squalene có nhiều trong cả dầu ô liu và dầu gan cá mập.
Squalene có một số đặc tính có lợi khi được tiêu thụ từ thực phẩm hoặc dưới dạng bổ sung. Chúng bao gồm các tác dụng chống ung thư tiềm năng, vai trò bảo vệ và giữ ẩm cho da, hoạt động chống oxy hóa và thậm chí nó có thể cải thiện phản ứng miễn dịch đối với vắc-xin.
Squalene có nhiều trong cả dầu ô liu và dầu gan cá mập (hình: Internet)
Squalene so với Squalane
Điều quan trọng là các bạn không được nhầm lẫn Squalene với Squalane.
Squalene bị phân hủy thành Squalane trong cơ thể bởi một số enzyme (squalene epoxidase, còn được gọi là squalene monooxygenase)
Squalane cũng phổ biến trong các sản phẩm mỹ phẩm, nhưng nó khác với Squalene về tác dụng đối với sức khỏe.
Nguồn Squalene tự nhiên và bổ sung
Có nhiều nguồn Squalene tự nhiên và các chất bổ sung trong các loại dầu sau đây:
- Dầu ô liu: Dầu ô liu là một nguồn phổ biến của Squalene. Dầu ô liu chứa khoảng 3,9 đến 9,6 gram Squalene mỗi lít.
- Dầu gan cá mập: Dầu gan cá mập là nguồn Squalene phong phú nhất được biết đến. Nồng độ Squalene cao trong các mô mỡ của cá mập.*
* Các nhà nghiên cứu ung thư từng nghĩ rằng Squalene là lý do khiến cá mập dường như không bị ung thư. Mặc dù điều này đã được chứng minh là sai, vì cá mập thực sự bị ung thư nhưng Squalene vẫn có thể đóng một vai trò bảo vệ quan trọng.
- Các nguồn khác: Squalene cũng được tìm thấy trong dầu cọ, dầu mầm lúa mì, dầu rau dền (amaranth oil) và dầu cám gạo.
- Squalene cũng được sản xuất tự nhiên trong cơ thể và là tiền chất của Cholesterol.
[banner-ads product=”gold”]
[insert-post ids=”1646″]
Cơ chế hoạt động
Squalene phát huy tác dụng của nó bằng cách:
- Là tiền thân của sự tổng hợp Cholesterol và hormone Steroid như Testosterone và Estrogen.
- Ức chế men khử HMG-CoA, ngăn chặn các con đường liên quan đến sự phát triển ung thư.
- Tăng sản xuất Collagen (loại 1 Procollagen), giảm tổn thương do tia UV và giảm nếp nhăn.
- Hỗ trợ quá trình hydrat hóa trong da, hoạt động như một loại kem dưỡng ẩm tự nhiên
- Giảm đứt gãy sợi kép trong DNA, giảm thiệt hại DNA
- Kích hoạt các enzyme liên quan đến chu trình Krebs và sự phosphoryl oxy hóa, cùng với việc tăng giải độc cho cơ thể (phụ thuộc vào Glutathione).
- Tăng chuyển hóa chất béo bằng cách kích hoạt PPARα
- Bảo vệ chống lại thiệt hại oxy hóa ở vùng não (striatum)*.
*Striatum: Một phần của hạch nền cơ bản của não. Các hạch cơ sở là các khối chất xám liên kết với nhau nằm ở các vùng bên trong của bán cầu não và ở phần trên của não.
- Có thể làm tăng mức Cholesterol tốt (HDL).
Lợi ích sức khỏe của Squalene
1. Squalene bảo vệ da
Squalene được tìm thấy ở lớp ngoài của da và đóng vai trò bảo vệ chống lại bức xạ UV.
Nếu không có đủ Squalene, tia UV có thể gây viêm da.
Ở 40 phụ nữ trên 50 tuổi, bổ sung Squalene trong 90 ngày giúp giảm đỏ và cải thiện hoạt động Collagen ở liều thấp (13,5 gram mỗi ngày). Ở liều cao hơn (27 gram mỗi ngày), nó làm giảm nếp nhăn. Cả hai liều đều có hiệu quả trong việc giảm tế bào bị chết do bức xạ UV.
Ở 23 phụ nữ (DB-RCT), sự kết hợp của Squalene và chất chống oxy hóa Fullerene-C60 trong 8 tuần đã làm giảm sự xuất hiện của nếp nhăn. (DB-RCT: Thử nghiệm lâm sàng đối chứng ngẫu nhiên (Randomized controlled clinical trials: RCT).
Ở liều cao hơn (27 gram mỗi ngày), Squalene làm giảm nếp nhăn (hình: Internet)
Squalene có thể hữu ích trong điều trị các rối loạn da như bệnh vẩy nến, viêm da dị ứng và mụn trứng cá.
Tuy nhiên, trong một nghiên cứu thí điểm ở những người đàn ông trẻ tuổi (từ 15 đến 20 tuổi), người ta thấy mức độ Squalene cao hơn gấp hai lần ở những người bị mụn trứng cá. Điều này có nghĩa là Squalene có thể làm tăng mụn trứng cá.
Các sản phẩm phân hủy của Squalene có thể dẫn đến mụn trứng cá (oxy hóa Squalene).
2. Squalene có thể chống ung thư
Doxorubicin là một loại thuốc hóa trị phổ biến. Ở chuột, sự kết hợp của Doxorubicin và Squalene làm tăng hoạt động chống ung thư của Doxorubicin. Squalene làm tăng sự tích lũy Doxorubicin bên trong khối u, chỉ nhắm mục tiêu điều trị các tế bào ung thư. Nó cũng kéo dài tác dụng của Doxorubicin trong cơ thể.
Ở những con chuột bị ung thư tuyến tụy, Squalene đã cải thiện khả năng tiếp cận của khối u với sự điều trị. Nó làm như vậy bằng cách thay đổi mạng lưới mạch máu cung cấp cho khối u.
Ở chuột, việc bổ sung Squalene vào da trước khi tiếp xúc với các phân tử ung thư đã ức chế hoàn toàn sự phát triển ung thư.
Trong các tế bào, Squalene kết hợp với hóa trị liệu (Cisplatin) tốt hơn 10 lần trong việc tiêu diệt các tế bào ung thư so với chỉ dùng hóa trị.
Squalene làm tăng các đặc tính chống ung thư của thuốc hóa trị liệu Doxorubicin trong các tế bào.
[insert-post ids=”77441″]
3. Squalene có thể giúp giảm tác dụng phụ của hóa trị
Cisplatin là một loại thuốc hóa trị thường gây ra tác dụng phụ. Ở chuột có khối u đường ruột, sự kết hợp của Squalene-Cisplatin đã ngăn chặn sự hình thành khối u mà không có bất kỳ dấu hiệu tác dụng phụ độc hại nào.
Ở chuột, Squalene làm giảm thiệt hại DNA do thuốc hóa trị Doxorubicin gây ra, đặc biệt là khi Squalene được dùng sau Doxorubicin.
Ở chuột, Squalene tăng khả năng dung nạp Doxorubicin gấp 5 lần. Nó cũng ngăn ngừa độc tính cho tim, một tác dụng phụ phổ biến của điều trị Doxorubicin.
4. Squalene là chất chống oxy hóa
Ở chuột, kết hợp Squalene với Astaxanthin, một chất chống oxy hóa, dẫn đến sự hoạt hóa cao hơn của các enzyme chống oxy hóa (SOD1, GPX1), so với việc chỉ cung cấp một trong hai chất. Do đó, kết hợp Squalene với các chất chống oxy hóa khác có thể làm tăng lợi ích chống oxy hóa của nó.
Trong tế bào da người, Squalene đã loại bỏ các gốc tự do và giảm thiệt hại do stress oxy hóa.
Trong các tế bào, sự kết hợp của Squalene và các chất chống oxy hóa khác (Astaxanthin và Fucoxanthin / Fucoxanthinol) làm giảm tác dụng gây hại của chất béo.
5. Squalene có thể cải thiện chức năng của ty thể
Ở cả chuột non và già, việc bổ sung Squalene đã cải thiện chức năng của ty thể trong gan bằng cách tăng hoạt động của một số con đường sản xuất năng lượng (chu trình Krebs và sự phosphoryl oxy hóa).
Squalene cũng hỗ trợ các quá trình giải độc trong cơ thể (phụ thuộc vào Glutathione).
6. Squalene có thể giúp bệnh gan nhiễm mỡ
Squalene có thể giúp bệnh gan nhiễm mỡ bằng cách tăng sự chuyển hóa chất béo (kích hoạt PPARα).
Squalene Synthase* là enzyme tạo ra Squalene. Những con chuột không tổng hợp Squalene (do thiếu Squalene Synthase) có dấu hiệu rối loạn chức năng gan và sự nở lớn bất thường của gan (do tăng sản xuất Farnesol).
(*) ATP Synthase (EC 3.6.3.14) là tên của loại enzyme có khả năng tổng hợp Adenosine Triphosphate (ATP) từ Adenosine Diphosphate (ADP) và phosphate vô cơ (Pi) đồng thời tích trữ năng lượng.
Tuy nhiên, mức độ tổng hợp Squalene cao hơn ở chuột có liên quan đến việc tăng kích thước gan và rối loạn chức năng, cùng với mức Cholesterol cao.
Do đó, một sự cân bằng tinh tế giữa mức độ Squalene cao và thấp có thể có lợi trong điều trị rối loạn chức năng gan.
Squalene có thể giúp bệnh gan nhiễm mỡ bằng cách tăng sự chuyển hóa chất béo (hình: Internet)
7. Squalene bảo vệ tế bào thần kinh sản sinh Dopamine ở bệnh Parkinson
Trong một mô hình chuột bệnh Parkinson, Squalene, được dùng trong 7 ngày, duy trì mức độ Dopamine trong não (striatum). Nó làm giảm thiệt hại oxy hóa và ngăn ngừa độc tính của một hóa chất phá hủy tế bào thần kinh Dopamine (6-OHDA).
Ở ruồi, một chiết xuất thực vật (Bougainvillea glabra Choisy) có chứa Squalene và một chất gây ra các triệu chứng giống Parkinson (paraquat) được cho dùng cả hai trong 4 ngày. Việc bổ sung Squalene này chẳng những đã cải thiện khả năng vận động mà còn ngăn ngừa mất Dopamine và chết tế bào.
8. Squalene có thể cải thiện phản ứng với vắc-xin
Trong các tế bào, Squalene được sử dụng làm phụ gia trong vắc-xin vì nó làm tăng phản ứng miễn dịch (kích hoạt tế bào trình diện kháng nguyên và tế bào T).
Trong 13 tình nguyện viên, bổ sung dầu gan cá mập, chứa 3,6 gram Squalene, đã tăng số lượng tế bào bạch cầu chống lại vi khuẩn.
9. Squalene và Cholesterol
Squalene là tiền chất của Cholesterol. Nhưng việc Squalene làm tăng mức Cholesterol tốt hay xấu thì vẫn chưa được hiểu rõ.
Ở 120 bệnh nhân cao tuổi (DB-RCT), sự kết hợp giữa Squalene và thuốc Statin, Pravastatin, giảm tổng lượng Cholesterol, LDL, Triglyceride và tăng mức HDL.
Tuy nhiên, trong 9 bệnh nhân điều trị dài hạn ở bệnh viện bị rối loạn chức năng tim và Cholesterol cao, cho dùng Squalene 3 lần mỗi ngày từ 7 tới 30 ngày nhưng không thấy ảnh hưởng đến nồng độ Triglyceride trong máu hoặc Cholesterol toàn phần.
Thêm 1 mg Squalene mỗi ngày trong 9 tuần cùng với dầu hạt cải đã đảo ngược tác dụng có lợi của dầu hạt cải đối với mức Cholesterol, làm tăng mức Cholesterol xấu.
Ở 16 người đàn ông khỏe mạnh (RCT), một liều Squalene duy nhất làm tăng mức Cholesterol xấu trong vòng 9 đến 12 giờ sau khi tiêu thụ.
Trong 13 tình nguyện viên, bổ sung dầu gan cá mập, với hàm lượng 3,6g Squalene mỗi ngày, làm tăng mức Cholesterol toàn phần và giảm lượng Cholesterol tốt (HDL) so với tổng lượng Cholesterol.
Thế nhưng, ở chuột đực, Squalene làm tăng HDL, Cholesterol tốt.
Tuy nhiên, ở chuột, ngăn chặn Squalene lại làm giảm mức Cholesterol xấu.
Ở chuột đồng, bổ sung cả Squalene và dầu gan cá mập, vốn là một nguồn Squalene, làm tăng đáng kể mức tổng lượng Cholesterol trong máu. Squalene cũng tăng Triglyceride.
Squalene cũng làm giảm Cholesterol cao trong các tế bào gan.
Tác động của Squalene lên mức Cholesterol có thể khác nhau giữa người, động vật và tế bào biệt lập. Nó cũng có thể phụ thuộc vào thời gian điều trị.
Tác dụng phụ
Cho 50 phụ nữ dùng Squalene trong 3 tháng, liều từ 13,5 đến 27 gram mỗi ngày gây ra phân lỏng. Tác dụng phụ này là nhỏ và tạm thời.
Một số trường hợp viêm phổi lipoid ngoại sinh mạn tính do Squalene gây ra đã được xác định. Điều này có thể là do hít phải các hạt Squalene. Đây có thể là một lý do tốt để tránh nấu ăn với dầu ô liu ở nhiệt độ cao, có chứa Squalene.
Một trường hợp viêm phổi do lipoid có liên quan đến việc ăn Squalene dưới dạng dầu gan cá mập.
Tuy nhiên, việc sử dụng Squalene ở phụ nữ mang thai không được khuyến khích vì sự an toàn chưa được đánh giá trong nhóm phụ nữ này.
Nói chung, muốn sử dụng bất kỳ loại thuốc hoặc bổ sung nào, các bạn nên xin ý kiến của bác sĩ để đảm bảo an toàn.
Vậy là bạn đã biết thêm 8 lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên của Squalene rồi phải không. Như trong bài đã nói, Squalene có nhiều trong dầu ô liu và gan cá mập. Squalene có nhiều lợi ích cho sức khỏe con người nhưng điều mà chị em phụ nữ quan tâm là tác dụng làm đẹp của nó. Trong mỹ phẩm chống lão hóa, Squalene thường là được sử dụng dựa vào tác dụng bảo vệ da và chống oxy hóa của nó. Giờ thì các tín đồ làm đẹp đã hiểu vì sao trên bao bì mỹ phẩm luôn xuất hiện từ Squalene và cũng nắm được công dụng làm đẹp tuyệt vời của nó. Nhưng có dùng mỹ phẩm chứa Squalene thì các chị em cũng chỉ chăm sóc da bên ngoài, để chống lại quá trình lão hóa nhanh và hiệu quả, các chị em hãy uống ngay Collagen ADIVA GOLD để xóa nhăn từ bên trong nhé.
Nguồn tham khảo: 8 Surprising Health Benefits of Squalene – https://selfhacked.com/blog/health-benefits-squalene/
